De eerste Openbaring van Michaël over de Christus

Hans Stolp

Op 29 september vieren we het Michaëlfeest. Het wordt me steeds duidelijker hoe belangrijk dat feest is: Michaël is immers de geestelijke leider van deze tijd en werkt in het verborgene krachtig op ons in. Om ons in deze tijd te kunnen inspireren, heeft hij ons twee Christus-openbaringen geschonken. In deze aflevering van ons blad wil ik graag stilstaan bij de eerste openbaring over het grootse Mysterie hoe de Logos mens werd en zich met de aarde verbond. Misschien kunnen we daarbij in de dagen rondom het Michaëlfeest stilstaan om ons op die manier in liefde met hem te verbinden.

De zeven grote Mysteriën van de Christus

De grote aartsengel Michaël - de geestelijk leider van deze tijd - heeft ons twee nieuwe openbaringen over de Christus geschonken. Allereerst laat hij ons zien - op een veel diepere manier dan in het verleden mogelijk was - wat nu eigenlijk de zeven Mysteriën inhouden van Jezus de Christus. Ofwel wat de Mysteriën inhouden die samen de grootse geheimen vormen van de mens Jezus van Nazareth die de drager werd van de hoge Zonnegeest, de Christus.

Nooit eerder waren deze grote geheimen zomaar voor iedereen toegankelijk: vroeger waren die (naar hun werkelijke betekenis) alleen toegankelijk voor enkele ingewijden. Dat ze nu voor iedereen toegankelijk zijn, werd mogelijk, omdat wij deze Mysteriën nu op een heel nieuwe manier kunnen begrijpen. En wel, omdat ons denken de laatste eeuwen zo’n grootse ontwikkeling heeft doorgemaakt.

Boeken vol zijn er inmiddels al geschreven over de nieuwe inzichten die Michaël ons heeft geschonken. In een innige samenwerking met hem was het Rudolf Steiner die ons stap voor stap, jaar na jaar een dieper inzicht in deze Mysteriën gaf. Daarna waren het mensen als Emil Bock en Sergei Prokofieff (ja, inderdaad, de kleinzoon van de Russische componist) die hun leven hebben gewijd aan deze nieuwe inzichten en er in hun boeken op een indrukwekkende manier verslag van hebben gedaan. ¹⁾ Zo maakten zij het anderen mogelijk om ook zelf een innerlijke verbinding te krijgen met de nieuwe openbaringen van Michaël over de Mysteriën van de Christus.

Hun inzichten culmineren naar mijn idee in de samenvattende beschrijving die Prokofieff daarvan geeft. Ik geef zijn inzichten graag aan u door, maar wel vanuit het besef dat er jaren voor nodig zijn om ook innerlijk deze Mysteriën te doorvoelen, te ervaren, en ermee te vergroeien. ²⁾ Prokofieff beschrijft de zeven Mysteriën (in zijn boek over de Opstanding) als volgt:

1. Het Mysterie van de conceptie van de Christus

Het eerste Mysterie wordt gevormd door de doop in de Jordaan. Daarbij daalde de kosmische Christus, de hoge Zonnegeest af naar de aarde, verbond zich met (het lichaam van) Jezus van Nazareth en belichaamde zich in hem. De evangelisten beschrijven deze gebeurtenis beeldend als daalde de Christusgeest in de gestalte van een duif op Jezus neer. Daarbij klonk een stem uit de hemel die (volgens oude bijbelhandschriften) zei: Dit is Mijn geliefde Zoon, heden heb Ik Hem verwekt.

Dat waren woorden die de Joden wel kenden: ze zijn immers een citaat uit Psalm 2 (vers 7). 3) Deze voorspellende woorden brachten het eigenlijke Mysterie dat zich bij de doop voltrok op een indrukwekkende manier onder woorden: nu verbindt de Christus zich met de aardse sfeer; nu wordt Hij verwekt. Ofwel: de doop is de conceptie van de Christus. Met de doop begint de embryonale fase, ofwel het aardse leven van de Christus als embryo.

2. Het Mysterie van de embryonale fase van de Christus

Dit tweede Mysterie omvat de periode van de doop in de Jordaan tot aan de dood van Jezus Christus aan het kruis. De Christus leefde na de doop in de Jordaan drie jaar lang in het lichaam van Jezus van Nazareth en vormde het geleidelijk om, cel na cel. Deze transformatie werd pas voltooid toen Jezus Christus aan het kruis hing. Je kunt deze fase vergelijken met een individualiteit die zich verbindt met een groeiend lichaam in de moederbuik en die er na zijn geboorte zeven jaar voor nodig heeft om alle cellen van dat lichaam om te vormen en te individualiseren of zich eigen te maken.

3. Het Mysterie van de geboorte van de Christus op aarde

Toen Jezus Christus stierf aan het kruis, werd de Christus op aarde geboren. Daarom staat er van Jezus Christus dat Hij stervend aan het kruis de geest gaf: Jezus … gaf de geest. ⁴⁾Toen pas begon zijn aardse leven. Toen pas was de lange, lange weg naar de aarde voltooid. Een weg die - in aardse termen gedacht - duizenden en duizenden jaren eerder al begonnen was, toen hij als de Logos of het Woord vanuit de hoogste hoogten afdaalde naar de zon. Johannes beschrijft in zijn Evangelie deze oerfase, toen de Christus als het Woord nog één was met God, ja, een God was: in den beginne was het Woord en het Woord was bij God en het Woord was God. ⁵⁾

Eenmaal afgedaald naar de zon, verbond hij zich daar met een aartsengel van de zon, ofwel: hij hulde zich in het wezen van een aartsengel om op die manier tot Zonnegeest te kunnen worden. Later daalde hij vervolgens als de Zonnegeest af naar de aarde, waar hij de Christus werd, de Gezalfde. De grote ingewijde Zarathoestra beschreef omstreeks 5000 voor Chr. al dat hij helderziend waarnam dat de Zonnegeest de zon inmiddels had verlaten en op weg was naar de aarde.

Toen, eindelijk, toen Jezus Christus stierf aan het kruis, werd de Christus op aarde geboren. Eindelijk was de lange weg van transformatie van het allerhoogste goddelijk wezen tot een aards wezen voltooid. Het is dit geheim dat altijd wordt aangeduid met de woorden: het Mysterie van Golgotha.

4. Het Mysterie van het aardeleven van de Christus

Veertig dagen lang verscheen de opgestane Christus na de Opstanding aan zijn leerlingen. Daarbij legde Hij hen al de geheimen uit die zij maar niet hadden kunnen begrijpen. Dat wil zeggen: Hij legde hen de geheimen uit van zichzelf. Ofwel: Hij legde hen uit hoe die twee, de mens Jezus en de kosmische Christus, langzaam één geworden waren. Hij legde hen uit wat er in de tuin van Gethsemane gebeurde toen zijn zweetdruppels bloeddruppels werden en zij, zijn discipelen, sliepen en niet begrepen wat hun geliefde Meester innerlijk beleefde.

Al die veertig dagen luisterden de discipelen met heel hun hart. In de zo heftige dagen van het lijden en sterven van hun Meester waren ze tot in het diepst van hun wezen geschokt geraakt. Ze waren hun houvast kwijtgeraakt. Maar daardoor konden ze nu veel aandachtiger luisteren, omdat niets meer vanzelfsprekend was en hun hart en hun ziel volledig openstonden, omdat de muren om die beiden gevallen waren.

5. Het Mysterie van de Hemelvaart

Na veertig dagen brak die zo bijzondere dag aan die de naam Hemelvaart meekreeg. Al die veertig dagen lang waren de discipelen thuisgebleven in het ordehuis van de Essenen in Jeruzalem, het Cenaculum waar zij ook met Jezus Christus het laatste Avondmaal hadden gevierd. Maar op de morgen van de veertigste dag verlieten zij het Cenaculum en trokken op naar de top van de Olijfberg, aan de overzijde van het Kedrondal. Ze gingen niet alleen: ongeveer 500 Essenen die de laatste dagen naar Jeruzalem waren toegekomen, vergezelden hen op het laatste stuk naar de top. En daar, op de top van de berg, verscheen de opgestane Christus aan hen allen.

Nadat Hij zijn laatste, zo indringende woorden tot hen gesproken had, zagen de discipelen hoe de Christus zich verhief en opsteeg. 6) Tegelijk zagen zij hoe zijn lichaam zich verwijdde, groter en groter werd en uitstroomde in de etherische wereld die als een schil om de aarde heen ligt. Daarbij stroomden zijn Christus-energieën uit in de etherische wereld en werden daarin langzaam werkzaam.

Het is belangrijk om vooral ook het volgende te begrijpen; anders zijn we niet in staat het Pinksterfeest te begrijpen: bij zijn Hemelvaart klom de Christus niet op tot in de hogere geestelijke werelden, zoals het Devachan, nee, hij bleef dicht bij de aarde en verbond zich met de geestelijke aardesfeer. De etherische wereld is immers de geestelijke sfeer vol levenskrachten die de aarde in leven houdt en omringt. Daarom kan Emil Bock over de Hemelvaart schrijven: Christus werd de ‘Heer van de hemelkrachten op aarde’, dat is de zin van Hemelvaart'. ⁷⁾

De Hemelvaart betekent dus een nog diepere, nog intensere verbinding met de aarde. Prokofieff zegt het zo: dat de Christus bij de Hemelvaart het Devachan (de hogere lichtwereld) naar de aarde bracht. Hij citeert daarbij de woorden van Rudolf Steiner: En in plaats van in het Devachan, in een geestelijk gebied te komen, zoals de mens na zijn dood, bracht het Christuswezen het offer zijn hemel als het ware op aarde te vestigen, op aarde te zoeken. ⁸⁾

Zo gezien mogen we de Hemelvaart ook het sterven of de dood van de Christus op aarde noemen: met de Hemelvaart kwam er een einde aan zijn aardse leven. En net zoals het etherische lichaam van een mens na zijn dood uitstroomt in de etherische wereld, zo stroomden nu de heilige opstandinsgkrachten van de Christus uit in de etherische wereld.

6. Tien dagen later brak het Pinksterfeest aan

Tien (dagen) is het symbool van de volheid. Dat wil zeggen dat op het Pinksterfeest het moment aanbrak waarop de Christusenergieën – die nu al tien dagen lang krachtig op de etherische wereld hadden ingewerkt - nu ook op de etherische lichamen van de discipelen konden inwerken. Dat overkwam hen als eersten, omdat zij natuurlijk als zijn leerlingen bij uitstek voor deze energieën van de Christus openstonden.

In de Bijbel wordt verteld dat vanuit de hemel (= de etherische wereld) heilige energieën op hen neerdaalden en hen vervulden. 9) Het zijn geestelijke krachten die de discipelen in een oogwenk transformeren: ze worden wetenden, ze voelen een hogere vorm van liefde in zichzelf opstijgen en ze begrijpen plotseling, zonder woorden, wat er nu eigenlijk in de ander leeft. Maar vooral is het alsof ze nu eindelijk begrijpen - met een flits van een diepgaand inzicht - wat de Christus hen al die veertig dagen lang had uitgelegd. Ze begrijpen deze Mysteriën van de Christus plotseling met heel hun hart en met heel hun ziel.

Wat hen op deze Pinksterdag overkomt, is in wezen een inwijding, een hoge inwijding die vergelijkbaar is met wat in de voorchristelijke tijd de zesde inwijding werd genoemd. 10) Daarbij maakten de priesters het ik (of de geest), het astrale lichaam (of de ziel) en het etherische lichaam (of het levenslichaam) van de inwijdeling los van zijn fysieke lichaam. Daardoor kon hij opstijgen naar de hoge sfeer van de (geestelijke) zon om daar inzicht te krijgen in de grote geheimen van het leven.

Drie dagen lang bleef de inwijdeling in die oude tijden in die sfeer. Hij leefde er samen met de geestelijke wezens en kreeg van hen inzicht in de grote geheimen van leven en dood. Na drie dagen werd hij door de priesters die waakten bij zijn fysieke lichaam teruggehaald naar de aarde en weer met zijn fysieke lichaam verbonden. Maar toen hij terugkeerde, was hij een ander mens geworden, een wetende. Daarom kreeg hij na die inwijding ook een nieuwe naam.

Er was in de voorchristelijke tijd geen andere weg om een wetende te worden in wie de hogere geest van de liefde was ontwaakt, dan door deze driedaagse inwijding en uittreding. Maar nu, met Pinksteren, overkomt de discipelen dezelfde inwijding, maar dan zonder dat zij hun lichaam drie dagen lang hoefden te verlaten. Hoe was dat mogelijk? Dat was mogelijk geworden, omdat de heilige Christusenergieën werkzaam waren geworden in hun etherische lichaam en nu zo krachtig op hen inwerkten dat de geest hen daardoor tot wetenden kon omvormen tot mensen in wie de hogere liefdeskracht leefde.

Prokofieff zegt dat de Christus zijn hoge zonnekrachten heeft uitgestort in de etherische wereld, zodat de mens niet langer buiten zijn fysieke lichaam om hoeft op te stijgen naar de geestelijke sfeer van de zon om daar tot een wetende te worden omgevormd. Dat was nu ook op aarde mogelijk voor allen die zich innerlijk met de Christus en zijn heilige energieën willen verbinden. Dat is dus het Pinksterfeest: het geschenk van de zesde inwijding die ook voor ons mogelijk wordt als wij net als de discipelen leerling willen worden van de Christus.

7. Het zevende Mysterie van de Christus

Het zevende Mysterie van de Christus wordt door de eeuwen heen aangeduid met deze woorden: De Wederkomst van Christus. Prokofieff noemt dit gebeuren De tweede openbaring van Michaël over Christus. Deze kosmische gebeurtenis ging gepaard met wat genoemd wordt: het bovenzinnelijk offer van Golgotha. Dat offer is zo indrukwekkend dat ik dat niet in een paar woorden wil samenvatten, maar daarover graag in een volgend artikel wil vertellen.

Noten

Zie bijvoorbeeld: Emil Bock, Keizers en Apostelen, Uitg. Christofoor, 1997, en: Tussen Bethlehem en de Jordaan, Uitg. Christofoor, 1999, en: Van de Jordaan tot Golgotha, Uitg. Christofoor, 1991. Zie ook: Sergei O. Prokofieff, Het Mysterie van de Opstanding in het licht van de anthroposofie, Uitg. Perun, 2014
Sergei O. Prokofieff, Het Mysterie van de Opstanding in het licht van de anthroposofie, Uitg. Perun, 2014, blz. 61, 62