Geraakt door Michaël

Hans Stolp

De laatste tijd wordt mijn aandacht innerlijk geleid naar de aartsengel Michaël.

Beelden duiken op, inzichten komen, en ‘toevallig’ komt allerlei informatie over Michaël op mijn weg.

Zo begint het te borrelen.

Steeds meer begin ik te voelen hoe belangrijk zijn stille, verborgen werk wel is voor deze tijd. Steeds meer zie ik ook (in de krant, op de TV of bij persoonlijke ontmoetingen), hoe hij allerlei mensen in onze tijd op een unieke manier inspireert. Dat mensen weerbaar willen worden en hun eigen grenzen willen (leren) behoeden, is het gevolg van de inspiratie van Michaël.

Dat mensen verlangen naar vrijheid en geen betutteling meer verdragen: Michaël inspireert ons daartoe. Dat mensen zoeken naar inzicht en willen begrijpen waarom hun leven gaat, zoals het gaat: Michaël roept die verlangens in ons wakker. Dat er mensen zijn zoals de Amerikaanse president Barack Obama die bruggen willen bouwen en die geen genoegen nemen met oude scheidsmuren, is te danken aan de inwerking van de aartsengel Michaël.

Hoe duidelijker ik dat alles begin te zien, hoe meer ik niet alleen intellectueel, maar ook gevoelsmatig een band krijg met Michaël. Ik voel, hoe ik in toenemende mate door hem en zijn wezen word geraakt. Hij trekt mij in zijn ban.

Een Michaëlstrijder word je door kruiskracht...

Michaël, de heilige, grote aartsengel, wil ons zo graag omvormen tot Michaëlstrijders. Schrik niet van dat woord. Want Michaël strijdt niet met agressie en niet met botte kracht. Woede, boosheid, oordeel en haat zijn niet de wapens waarmee hij het gevecht aangaat.

Integendeel. Michaël strijdt met geestkracht. En iedere Michaëlstrijder draagt dan ook geestelijke wapens. Een woord dat mij in dit verband gegeven werd, is het woord kruiskracht. Een bijzonder woord. Want daarmee wordt de onbreekbare geestelijke kracht bedoeld die je op het lijden van het leven verovert.

Als je teleurstellingen of verdriet, een diepe pijn, een innerlijke onmacht en ga zo maar door, op de goede wijze doorstaat, maakt die innerlijke strijd met deze donkere gevoelens je uiteindelijk geestelijk sterker. De geestelijke kracht die je op het lijden van het leven verovert, dat is nu kruiskracht. Het is een geestelijke kracht, en deze kracht is bij uitstek het wapen van Michaël.

Als wij dus geroepen worden om een Michaëlstrijder te worden, dan worden wij geroepen om met de stille kracht die wij op het donker van het leven veroverd hebben, Michaël bij te staan en hem te helpen bij de geestelijke strijd die nu op aarde gaande is.

Kijk eens naar het beeld van Michaël

Misschien is het goed om je eerst eens een beeld van de aartsengel Michaël te maken. Meestal wordt hij afgebeeld met een zwaard in de hand en een draak onder zijn voeten. De draak is in dit beeld onder meer het symbool van onze verharding en ons ego, maar ook van die donkere ervaringen waar ik net over sprak. Als ik naar binnen kijk, naar het beeld dat ik van Michaël meedraag, zie ik dat hij sterke, heldere ogen heeft, zo krachtig dat ik als het ware even terugdeins. Michaël roept dus allereerst mijn ontzag en eerbied op.

Ook zie ik zijn haren: goudkleurig, golvend en wapperend"omdat hij voortdurend" in beweging is. Dat betekent dat hij mij oproept tot handelen: als Michaël in de buurt is, is er van rust geen sprake meer, integendeel, dan is het de hoogste tijd om te werken aan onszelf - en ervaart niet iedereen in onze tijd die onrust en die noodzaak om aan jezelf te werken?

Ik begrijp, kijkend naar dit beeld van Michaël, heel goed, waarom hij in de bij-bel een vorst of een prins genoemd wordt: Michaël gaat zo soeverein zijn weg. Je mag ook zeggen: zoals hij daar gaat en schrijdt, gaat er iets zeer verhevens en vorstelijks van hem uit. Je voelt meteen zijn grote zelfbewustzijn en je ziet hoe hij een krach-tige, vanzelfsprekende autoriteit uitstraalt die iedereen om hem heen ontzag en respect inboezemt.

Soms wordt de aartsengel Michaël, net als Sint Joris, afgebeeld als een ruiter, zittend op een wit paard. Als je nu weet dat een paard onze emoties en driften symboliseert, besef je dat dit beeld van Michaël betekent dat hij heer en meester is over de wereld van de emoties en driften, en dat hij tot ons gekomen is om ons het meesterschap over ons ego te leren. Dat het paard wit is, wil zeggen dat hij de emoties en driften tot louter zuiverheid heeft omgevormd en dat hij ons komt helpen dit ook te doen.

Ik denk dat ook dit beeld zeer herkenbaar is: velen van ons (zo niet iedereen) worden inderdaad in deze incarnatie geconfronteerd met al het donker dat in hen leeft: hun angsten, zorgen, driften enzovoort.

Die confrontatie is zo heftig dat we er de strijd wel mee moeten aangaan, omdat we anders zouden worden meegesleept door die emoties en driften. Michaël, de grote strijder, leert ons dus hoe we met een volhardend geduld die confrontatie met ons donkere innerlijk kunnen doorstaan, hoe we daar als winnaar uit te voorschijn kunnen komen en er kruiskracht op kunnen veroveren.

Ontroerend vind ik altijd weer dat niet alleen de aartsengel Michaël wordt afgebeeld als een ruiter op het witte paard, maar dat ook Christus zo wordt uitgebeeld in Openbaringen (zie Openbaringen 19:1 en volgende). Daarmee wordt duidelijk, hoe nauw en intiem de verbinding is die Michaël met Christus heeft. Waar Michaël is, daar is ook Christus niet ver weg. Om het in een beeld te zeggen: achter Michaël rijst de stralende en majestueuze gestalte van Christus op! Wie zich verbindt met Michaël, verbindt zich in hem dus ook met Christus zelf.

Probeer eens om innerlijk ook zelf die beelden van Michaël op te roepen en kijk er in een meditatieve stilte in alle rust eens naar. Voel maar, wat die beelden je doen, en welke gevoelens ze bij je oproepen.

Zo leer je, je ook gevoelsmatig en met de warmte van je hart met Michaël te verbinden.

Over de weegschaal en de pest...

Overigens wordt Michaël niet alleen afgebeeld met de draak onder zijn voeten, we komen hem op afbeeldingen regelmatig ook tegen met een weegschaal in de hand.

De weegschaal is natuurlijk het attribuut van vrouwe Justitia en dus van de rechtspraak en symboliseert daarmee ons geweten. Het beeld van de weegschaal vraagt van ons, in onszelf af te wegen wat juist is, en wat niet juist is; wat respectvol is en wat kwetsend is; wat waar is, en wat niet waar is. Ook met dit beeld wil Michaël ons leiden van de sfeer van ons ego naar de sfeer van ons hoger zelf, ofwel van onze innerlijke Christus.

In het verleden werd wel gezegd: vind je het moeilijk om écht, vanuit je hart, mee te leven met een ander, roep dan Michaël aan, en hij zal je helpen om te groeien in de kracht van het ware meeleven.

Hetzelfde geldt voor het beoefenen van geduld: heb je daar moeite mee, vraag dan Michaël om hulp. Zo hebben de mensen door de eeuwen heen intensief met Michaël geleefd: hij was voor hen werkelijkheid, en zij leefden net zo onbevangen met hem, zoals je met vrienden en vriendinnen samenleeft. Daarom zie je nog overal afbeeldingen van hem, en niet alleen in boeken of op iconen: zo vinden we hem in Amersfoort bijvoorbeeld meer dan levensgroot afgebeeld op de zijgevel van de Michaëlschool. En daarom wordt er ook in vele legenden over hem verteld. Van paus Gregorius de Grote (een bijzondere paus, met een groot, natuurlijk gezag) wordt bijvoorbeeld verteld dat hij tijdens een pestepidemie de aartsengel Michaël zag, vliegend in de lucht. Daarbij mocht paus Gregorius echter ook zien, hoe Michaël op een gegeven moment zijn vlammende zwaard in de schede stak. Op dat moment was de pestepidemie meteen voorbij! In deze legende zien we, hoe Michaël ons redt van de ondergang.

Alweer: een typerend beeld voor wat de aartsengel Michaël ook in deze tijd komt doen!

Overigens, Michaël is niet alleen een aartsengel die in het Jodendom, het Christendom en de Islam vereerd wordt. Ook in andere religies wordt hij vereerd, zij het onder andere namen. In Babylonië werd hij bijvoorbeeld Mardoek genoemd, in Griekenland Apollo, in Egypte Anubis en in de Rigveda (de oude heilige Indische boeken) wordt hij Indra genoemd. We hebben in Michaël dus te maken met een groot geestelijk wezen dat in de meeste religies gekend en vereerd werd en wordt!

De zeven aartsengelperiodes en de wereldweek

De Duitse abt Johannes Trithemius (hij leefde omstreeks 1500) vertelde dat de zeven grote en bekende aartsengelen om de beurt het regentschap over de aarde en de mensheid voeren.¹ Steeds mag één van de zeven aartsengelen gedurende 365 jaar de mensheid leiden en inspireren. Zo volgen dus zeven aartsengelperioden van 365 jaar elkaar op. Dat is daarom belangrijk om te weten, omdat de inspiraties van de zeven aartsengelen heel verschillend zijn. Dat betekent dus, dat de mensheid gedurende elke aartsengelperiode een heel andere inspiratie ontvangt en op een heel andere manier geleid wordt. Overigens: de zeven aartsengelperiodes worden samen wel de wereldweek genoemd.

Wanneer er een Michaëlperiode aanbreekt (en de huidige begon in 1879) en Michaël ons leiding gaat geven, moet de mensheid zich voorbereiden op een turbulente periode. Want Michaël is de grote schoonmaker en puinruimer. Hij ruimt oud karma op; hij helpt ons, ons bewust te worden, waar we nu wel wat aan hebben en waaraan niet. In deze tijd brengt hij ons heel in het bijzonder op een weg, waarop we zullen leren onszelf op te voeden. Daartoe moeten we ons een nieuwe levenshouding eigen maken, die zich meer en meer losmaakt van (uiterlijke) autoriteiten om ons daardoor te kunnen richten op het weten dat in ons leeft, en op ons géweten.

Michaël wordt Heer van de Zon genoemd. Elk van de zeven aartsengelen is immers verbonden met één van de planeten: Gabriël met de maan bijvoorbeeld, en Rafaël met Mercurius. Ook zijn ze ook verbonden met de dagen van de week: Michaël (natuurlijk) met de zondag, Gabriël met de maandag, en Rafaël met de woensdag. Dit beeld maakt onder meer duidelijk dat Michaël de grootste der aartsengelen is. Ook laat het zien dat Michaël, als Heer van de Zon, nauw met Christus, die immers de grote Zonnegeest is, verbonden is.

De zondag - de dag van Michaël - kun je zowel als het einde van de week beschouwen, als het begin van de nieuwe week.

Op de zondag, gezien als het einde van de week, maak je je bewust wat de voorbije week je gebracht heeft en wat je in die week geleerd hebt - en dat is precies wat Michaël ons in deze tijd bewust probeert te maken. Wat heeft de nu voorbije wereldweek ons gebracht? Wat is er écht blijven hangen van de inspiraties waarmee de verschillende aartsengelen ons geleid hebben? Maar de zondag is ook het begin van de nieuwe week: Michaël bereidt ons in deze tijd dan ook voor op een heel nieuwe ontwikkeling die op zondag, het begin van een nieuwe wereldweek, begint...

Waartoe Michaëlisch denken ons brengt

Er valt nog veel en veel meer over Michaël te vertellen en mijn vingers jeuken om dat nu meteen even op een rij te zetten, maar ik doe dat niet, want dan wordt dit artikel te lang, en ik wil zo graag nog wat conclusies trekken. Uit alle beelden en informatie die we tot nu toe op een rij gezet hebben, wordt één ding, denk ik, namelijk heel duidelijk: in deze tijd is het de grote aartsengel Michaël die de allesbeslissende transformatie van deze tijd in gang zet en begeleidt. Om het kort en krachtig te zeggen: hij wil een einde maken aan een materialistisch tijdperk en ons leren om weer geestelijk te denken en te leven. De draak onder zijn voeten is immers ook symbool van het platte materialisme. Laat mij daarom kort, maar hopelijk kernachtig een aantal voorbeelden geven van wat Michaël ons leren wil en waartoe hij onze inzet en hulp nodig heeft.

1. Allereerst zullen wij ons weer bewust moeten worden dat de aarde een levend wegen is dat al onze zorg en mededogen op dit moment nodig heeft. Dit inzicht heeft, als je dat werkelijk serieus wilt nemen, grote gevolgen. Eén voorbeeld: denk eens aan de straling (telefoons, computers, mobieltjes) die in korte tijd als een netwerk van straling over de aarde gelegd is. Dat netwerk werkt natuurlijk verziekend in op het levende mechanisme dat moeder aarde is. Op dit moment worden we bijvoorbeeld geconfronteerd met een onverklaarbare, massale sterfte onder bijenvolken. (Vroeger ben ik imker geweest, dus dit verschijnsel houdt mij bezig en raakt mij.) De wetenschappers hebben nog steeds geen verklaring voor dit verschijnsel gevonden. Maar ze weigeren na te denken over de mogelijkheid dat het stralings-netwerk met name op bijen dodelijk uitwerkt. Bijen beschikken immers over een uiterst fijnzinnige radar. Ze kunnen met bepaalde dansen elkaar duidelijk maken waar kilometers verder honing te vinden is en vandaar vinden ze feilloos de weg weer terug naar de bijenkast. Het is heel goed mogelijk dat het stralingsnetwerk verstorend inwerkt op dat fijnzinnige communicatiesysteem waarover bijen beschikken. Het is ook heel goed mogelijk dat de bijen door de overmaat aan straling van tegenwoordig gestrest raken en sterven. Zo lang we nog denken dat de aarde een ding of materie is, maken we ons niet zo druk over die straling. Maar zodra je weer gaat ervaren dat moeder aarde een levend wezen is dat zo gemakkelijk verstoord en geschonden kan worden, zul je veel kritischer nadenken over de gevolgen van straling, voordat je dat zo massaal gaat toepassen.

Denken dat de aarde een ding is, is materialistisch denken. Denken dat de aarde een levend wezen is, is geestelijk denken. Overigens is dit maar een van de vele voorbeelden die je geven kunt, over de grote gevolgen die het heeft als je de aarde ziet als een levend wezen in plaats van een ding...

2. In het vorige nummer van ons blad schreef ik al over het andere onderwijs dat we in deze tijd nodig hebben. Als je bij het onderwijs denkt in termen van diploma’s en van het verwerven van zoveel mogelijk feitenkennis, zit je nog in de sfeer van een materialistisch denken. Denk je echter in termen van geestelijke groei, en hoe onderwijs dat mogelijk kan maken, dan denk je in geestelijke termen, precies zoals Michaël dat beoogt.

3. We hebben ook een andere geneeskunde nodig. Antroposofische, homeopathische en andere alternatieve geneeskunde gaat bijvoorbeeld uit van het levende geheel van het lichaam. Het ziet het lichaam niet als een samenstel van verschillende onderdelen (waarvan een enkele hij ziekte minder goed werkt), maar als een levend geheel. Bij ziekte is het geheel van het lichaam niet sterk genoeg om alle delen goed te laten functioneren. En dus moet bij ziekte allereerst naar de weerbaarheid van het hele lichaam gekeken worden en moet worden uitgezocht hoe de weerbaarheid van het lichaam zo versterkt kan worden dat het lichaam zelf zoveel mogelijk de ziekte van dat ene orgaan kan overwinnen. Denken vanuit het levende geheel mogen we Michaëlisch denken of geestelijk denken noemen. Allen maar denken daarentegen in losse organen die minder goed of slecht functioneren en dus vervangen of bijvoorbeeld met injecties, chemo of geneesmiddelen die alleen op dat orgaan gericht zijn, aangepakt moeten worden, is materialistisch denken.

4. Dat we een andere economie nodig hebben waarbij niet hebben centraal staat (= materialistisch denken), maar veel meer de vraag hoe iedereen tot zijn recht kan komen (= Michaëlisch denken), is in deze tijd langzaam duidelijk aan het worden. Maar het lijkt erop dat de schrik voor de financiële crisis in deze dagen niet groot genoeg is om tot werkelijk fundamentele veranderingen van het economische systeem te komen. Kennelijk hebben we nog wat meer schokkende ingrepen van Michaël nodig om ons tot de zo noodzakelijke veranderingen van het economische systeem te brengen.

5. We hebben ook een andere vorm van samenwerken nodig. Neem alleen al dit voorbeeld uit de politiek: het feit dat er verschillende politieke partijen zijn, leidt automatisch tot verdeeldheid, tegenstellingen en voortdurende conflicten. Zou je daarentegen 150 betrouwbare individuen kiezen die je opdraagt zo goed mogelijk samen te werken in het belang van iedereen, dan wordt er een andere sfeer mogelijk, waarbij ego-belangen niet voortdurend de samenwerking bepalen, maar de gedeelde verantwoordelijkheid. Samenwerken vanuit ego-belangen is oud, materialistisch denken. Samenwerken vanuit het algemeen belang en in de sfeer van een oprechte samenwerking, is geestelijk denken in de sfeer van het hoger zelf.

6. Geestelijk denken houdt ook het besef in dat we hier op aarde zijn om in deze incarnatie weer een stap verder op het pad van geestelijke groei te zetten. Dat betekent dat ik dit leven mag gebruiken om te werken aan mezelf, om mij bewust te worden van mijzelf, om de geestelijke strijd met mijn ego aan te gaan en inzicht te krijgen. Niet wat ik in dit leven allemaal gepresteerd heb, niet de daden die ik in dit leven verricht heb en niet het kapitaal dat ik in dit leven vergaard heb, bepalen - geestelijk gezien - de waarde van mijn leven. Slechts deze ene vraag is van belang: of ik werkelijk de lessen geleerd heb die het leven mij voorlegde. Of ik werkelijk iets meer liefde, geduld, respect en zelfbewustzijn veroverd heb en of ik mijn liefde al een klein beetje heb omgevormd tot een universele liefde die niet oordeelt, die geen scheidingen kent, en die in alles de liefde van God weerspiegeld ziet.

7. Geestelijk of Michaëlisch denken houdt ook in dat we op een andere manier met ouderen leren omgaan: de laatste levensfase van een mens is uitermate belangrijk. De grote terugblik op het nu bijna voltooide leven begint en daarin mag een mens zich bewust worden welke lessen geleerd zijn en wat deze incarnatie hem of haar gebracht heeft. (Deze bewustwording voltrekt zich in de diepte van de ziel ook bij demente mensen, want de ziel is niet dement!)

Zo vormt de laatste levensfase een periode, waarin de geestelijke vruchten rijpen. Deze fase houdt tegelijk ook de voorbereiding op het volgende leven in: zij bepaalt namelijk hoe het volgende leven beginnen zal en eruit komt te zien.

Tot en met de laatste dag op aarde gaat dit proces van de rijping van de geestelijke vruchten door. Daarom is de laatste levensfase zo belangrijk. Gezien vanuit economisch nut (= de materialistische visie) lijkt de laatste levensfase vaak zinloos, en deze kortzichtige visie leidt in een toenemend aantal gevallen tot euthanasie: wat heeft het nog voor zin om iemand te laten lijden?, is vaak de overweging die daarachter ligt. De Michaëlische of geestelijke visie op de zorg voor ouderen, die oog heeft voor de grote betekenis van de laatste levensfase, zal dan ook leiden tot een belangrijke omvorming en vernieuwing van de ouderenzorg.

Gelukkig zijn er al tehuizen, waarin men vanuit deze visie werkt, met name in tehuizen met een antroposofische achtergrond.

Dit zijn een aantal kenmerkende voorbeelden van de taken die Michaël ons voorlegt. Hij wil ons in deze tijd opvoeden tot een geestelijk denken in plaats van een materialistisch denken. En steeds, als een mens een stap zet naar dit geestelijke denken, beleeft Michaël een diepe vreugde omdat hij weer een mens mocht ontworstelen aan het platte materialistische denken en mocht overzetten in de sfeer van het geestelijk denken. Daardoor is er weer iemand op aarde bijgekomen die kanaal voor hem wil zijn, die een Michaëlstrijder wil zijn en die daardoor de aarde zó helpt omvormen, zoals Michaël dat als opdracht vanuit de hoogste geestelijke wereld kreeg toevertrouwd.

¹ Zie voor een uitgebreidere toelichting daarop mijn boek Leven met Engelen, Uitgeverij Ankh-Hermes, 2002, blz. 132, 133 terug

Hans Stolp is pastor en auteur en geeft lezingen. Meer informatie over Hans Stolp is te vinden op www.hansstolp.nl

Overgenomen uit Verwachting 52, Nov 2009 een uitgave van stichting de heraut